De bacterie die in een vijandige omgeving leeft

Helicobacter pylori is een bacterie die overleeft in het zure milieu van de maag. Meestal (in ongeveer 70% van de gevallen) merkt de besmette persoon er niets van. Toch kan de bacterie maagproblemen, maagzweren en zelfs maagkankers veroorzaken. Ze nestelt zich diep in het maagslijmvlies en blijft daar zitten zolang ze niet wordt bestreden.

DE BACTERIE HELICOBACTER PYLORI

Helicobacter pylori is een bacterie die zich ontwikkelt in de maag van de mens en die zich koloniseert bij de helft van de wereldbevolking. De infectie met Helicobacter pylori is, na cariës, de meest verspreide chronische bacteriële infectie.

Ze dankt haar naam aan de schroefvorm (de vorm van een schroef) van haar omhulsel en aan de plaats die ze inneemt in het onderste gedeelte van de maag, ter hoogte van de pylorus.

UNIEKE EIGENSCHAPPEN OM IN DE MAAG TE OVERLEVEN

Helicobacter pylori bezit eigenschappen waarmee ze in de bijzonder vijandige, zure omgeving die de maag is, kan overleven en zich kan voortplanten. Om te beginnen kan de bacterie met haar schroefvorm en haar zweepstaartjes doordringen en zich verplaatsen in de dikke slijmlaag die een fysieke barrière vormt om het interne membraan van de maag te beschermen. Anderzijds maakt ze urease aan, een bijzonder enzym dat ammoniak produceert. De bacteriën zijn dus omgeven door een ammoniakwolk, die hen beschermt tegen het maagzuur.

BESMETTING

De besmetting gebeurt zeer vaak binnen het gezin. Ze wordt immers overgedragen via oprispingen, via het speeksel en via het braaksel enerzijds, of via de stoelgang (vooral diarree) anderzijds. Met de verbetering van de levensomstandigheden en de hygiëne in de ontwikkelde landen komt de infectie minder vaak voor bij jongeren dan bij ouderen.

Als één van uw naasten problemen heeft door een infectie met Helicobacter pylori, loopt u meer risico. Vraag uw arts of de aanwezigheid ervan bij u niet moet worden opgespoord en hou u aan strikte hygiëneregels om te vermijden dat u bijvoorbeeld uw kinderen besmet.

ZIEKTEN

In ongeveer 70% van de gevallen is de chronische gastritis die door Helicobacter pylori veroorzaakt wordt asymptomatisch. Dat wil zeggen dat de mensen die door Helicobacter pylori besmet zijn geen symptomen ervaren. De chronische inflammatie gaat onopgemerkt voorbij en blijft een leven lang in het lichaam zonder van zich te laten horen. Toch gebeurt het dat de ontsteking van de maag mettertijd spijsverteringsproblemen of bepaalde ziekten veroorzaakt:

• Dyspepsie of spijsverteringsstoornissen kunnen worden veroorzaakt door de aanwezigheid van Helicobacter pylori.
• In de meeste gevallen zijn zweren (letsels van het slijmvlies) van de maag en de twaalfvingerige darm (het bovenste gedeelte van de dunne darm) te wijten aan de infectie met Helicobacter pylori. Om opstoten van zweren te voorkomen, tracht men in deze gevallen Helicobacter pylori te elimineren door middel van een behandeling.
• Maagkankers zijn in 60 tot 90% van de gevallen te wijten aan gastritis, veroorzaakt door Helicobacter pylori. Deze kankers treffen 1 tot 3% van de besmette personen. De preventie van maagkanker bij risicopatiënten door de uitroeiing van de bacterie Helicobacter pylori is doeltreffend, vooral in een vroeg stadium.
• Het verband tussen de infectie met Helicobacter pylori en andere ziekten, die soms niets met de spijsvertering te maken hebben (zoals hartaandoeningen), wordt vermoed, maar moet nog nader worden onderzocht.

OPSPORING

Er zijn verscheidene methoden om de aanwezigheid van Helicobacter pylori in de maag op te sporen en de diagnose van de infectie te stellen. Afhankelijk van de context, de eventuele symptomen en de situatie zal de arts kiezen voor:

• De ureum ademtest : de patiënt drinkt een in water verdund glas ureum en blaast vervolgens in een buis. Met de analyse van de uitgeademde lucht kan de aanwezigheid van Helicobacter pylori onrechtstreeks worden gedetecteerd.
• Bloed- of stoelganganalyses.
• De gastroscopie, een ingreep waarbij in de binnenkant van de maag wordt gekeken en een staaltje kan worden genomen (biopsie). Met deze methode kan het opsporen van de bacterie worden gekoppeld aan een antibiogram. Dat is een test waarmee de gevoeligheid voor verschillende soorten antibiotica wordt nagegaan.

Deze verschillende methodes hebben allemaal hun voor- en nadelen. Na een uitroeiingsbehandeling wordt er altijd een nieuwe test uitgevoerd om de aanwezigheid van de bacterie te controleren.

WAAROM OPSPOREN ?

Over het algemeen wordt aan iedereen die onverklaarde spijsverteringsproblemen heeft, een test voorgesteld om Helicobacter pylori op te sporen.

Daarnaast wordt de bacterie opgespoord om een nieuwe zweer te voorkomen, als u er ooit al een hebt gehad, of om maagkanker te voorkomen als een van uw naasten daaraan lijdt of heeft geleden.

BEHANDELING

Omdat we te maken hebben met een bacterie, wordt er meestal een combinatiebehandeling op basis van antibiotica en een maagzuurremmer (protonpompremmer - PPI) aanbevolen. Toch wordt er, omwille van resistenties die door Helicobacter pylori tegen antibiotica zijn opgebouwd, altijd een test uitgevoerd om na te gaan of de bacterie uitgeroeid is. De behandeling op basis van antibiotica kan immers mislukken. Door de eliminatie van de bacterie kan de evolutie van de maagletsels een halt worden toegeroepen, wat de leeftijd van de patiënt ook is. Helicobacter pylori behandelen levert dus wel degelijk een voordeel op, zelfs als de infectie al verscheidene jaren aanwezig is.

Het is cruciaal dat u de dosering en de duur van de voorgeschreven behandeling nauwgezet opvolgt.

Soms wordt aangeraden de behandeling aan te vullen met probiotica om het effect ervan te optimaliseren en de bijwerkingen voor de spijsvertering te verminderen. Die bijwerkingen zijn te wijten aan het gebruik van antibiotica die leiden tot een verzwakking van de darmflora.

TOEKOMSTIGE STRATEGIEËN

Nieuwe benaderingen voor de behandeling van of de strijd tegen Helicobacter pylori worden door heel wat teams van onderzoekers bestudeerd. Enkele van de verschillende pijlers die worden bestudeerd zijn:

• De perfectionering van een vaccin tegen Helicobacter pylori. Door een immuunrespons teweeg te brengen wordt de kolonisatie van het maagslijmvlies of de agressiviteit van de bacterie preventief bestreden. Dit vaccin bestaat echter nog niet en volgens de onderzoekers zal de ontwikkeling ervan nog minstens 20 jaar duren.
• Het gebruik van specifieke bacteriofagen: dat zijn virussen die bacteriën infecteren. Ze hechten zich aan de wand van de bacterie, die ze injecteren met hun eigen DNA. Zo dwingen ze de bacterie talloze kopieën van de bacteriofaag te produceren, waardoor ze uiteindelijk ontploft. Deze techniek is momenteel echter verboden.
• Het gebruik van bacteriocines; dat zijn eiwitten of peptiden die worden gevormd door bacteriën en die werkzaam zijn tegen andere microben. Melkzuurbacteriën produceren bijvoorbeeld lacticine, dat werkzaam is tegen Helicobacter pylori. De onderzoekers proberen deze lactineproducerende micro-organismen te stabiliseren in de maagomgeving.
• Het gebruik van metabiotica: het gaat om een aanpak op basis van producten die afkomstig zijn van probiotische micro-organismen. Een zeer veelbelovend voorbeeld is Pylopass™, gemaakt op basis van geïnactiveerde cellen van een specifieke stam van de bacterie Lactobacillus reuteri, die zich samenvoegen met de Helicobacter pylori -bacteriën en hierdoor hun mobiliteit en hun vermogen om het maagslijmvlies te koloniseren, verminderen. De ophopingen die vervolgens door Helicobacter pylori Pylopass™ worden gevormd, worden van de maag naar de darm geleid en vervolgens geëlimineerd in de stoelgang. Pylopass™ blijft stabiel in de maag en veroorzaakt geen bijwerkingen. De doeltreffendheid ervan is klinisch bewezen.

Source : http://helicopylori.com/nl/

Ref :

Recommandations de prise en charge de l’infection à Hp en 2016 pour les médecins généralistes- GEFH- www.helicobacter.fr

www.e-sante.be/helicobacter-pylori-bacterie-tous-dangers

www.gastroliege.be

Eradication of Helicobacter pylori Infection: Past, Present, and Future - Baryshnikova et al. J Clin Gastroenterol Treat 2016, 2:011